Page 14 - ip_toolkit_china_book_final

ทั้งนี้ หลักดินแดนดังกล่าวไม่รวมถึงกรณีลิขสิทธิ์ ซึ่งไม่ได้เป็นสิทธิแต่เพียงผู้เดียวที่เกิดจ�กระบบจดทะเบียน ดังนั้น
ในกรณีลิขสิทธิ์ หลักดินแดนดังกล่าวจึงเป็นการระบุถึงความคุ้มครองแก่งานอันมีลิขสิทธิ์ที่ผู้สร้างสรรค์จะต้องเป็นบุคคล
ซึ่งถือสัญชาติในอนุสัญญากรุงเบิร์นว่าด้วยการคุ้มครองงานวรรณกรรมและศิลปกรรม ซึ่งทั้งประเทศไทยและประเทศจีน
ต่�งก็เป็นสม�ชิกอนุสัญญ�กรุงเบิร์นด้วยกันทั้งคู่ ส่งผลให้ง�นอันมีลิขสิทธิ์ของคนที่มีสัญช�ติประเทศสม�ชิกและผู้มีถิ่นที่อยู่ใน
ประเทศสม�ชิกของอนุสัญญ�นี้ได้รับคว�มคุ้มครองในทุกประเทศที่เป็นสม�ชิกของอนุสัญญ�ทันที

หลักการยื่นจดทะเบียนก่อนมีสิทธิดีกว่า (First-to-file)

หลักก�รยื่นจดทะเบียนก่อนมีสิทธิดีกว่� (First-to-file) Know Before
เป็นหลักก�รที่ถือปฏิบัติในระบบก�รคุ้มครองทรัพย์สินท�งปัญญ� You Go
โดยเฉพ�ะทรัพย์สินท�งปัญญ�ที่ต้องมีก�รจดทะเบียน ได้แก่
เครื่องหม�ยก�รค้� สิทธิบัตรก�รประดิษฐ์ อนุสิทธิบัตร และสิทธิบัตร First-to-fi le vs First-to-use
ก�รออกแบบผลิตภัณฑ์ หลักก�รนี้ใช้สำ�หรับทรัพย์สินท�งปัญญ�
หลักก�รดังกล่�วเป็นก�รสันนิษฐ�นว่� บุคคลที่นำ�ทรัพย์สิน ประเภทที่ต้องจดทะเบียนเท่�นั้น
ท�งปัญญ�ม�ขอรับคว�มคุ้มครองก่อนสมควรที่จะเป็นเจ้�ของ • First-to-file – ให้สิทธิเจ้�ของ
ทรัพย์สินท�งปัญญ�นั้น แม้ในคว�มเป็นจริงแล้ว ทรัพย์สิน ทรัพย์สินท�งปัญญ�ที่ได้ยื่นคำ�ขอ
ท�งปัญญ�นั้น ๆ อ�จถูกใช้โดยบุคคลอื่น หรือมีบุคคลอื่นเป็น จดทะเบียนก่อนเป็นคนแรกเป็น
ผู้สร้�งสรรค์ หรือเป็นเจ้�ของที่แท้จริงอยู่ก่อนก็ต�ม แต่ห�กบุคคล ผู้มีสิทธิในทรัพย์สินท�งปัญญ� ดังนั้น
ผู้มีสิทธิดีกว่�เหล่�นั้น ไม่ได้นำ�ทรัพย์สินท�งปัญญ�ม�จดทะเบียน ก�รใช้หลักก�รนี้ วันที่ในการยื่น
หรือนำ�ม�จดทะเบียนภ�ยหลัง กฎหม�ยก็จะให้สิทธิแก่ผู้ที่ได้ จดทะเบียนจึงมีความสำาคัญมาก
จดทะเบียนไว้ก่อนเป็นหลัก ประเทศที่ใช้หลักก�รนี้ เช่น ไทย จีน
สหภ�พยุโรป เป็นต้น
ดังนั้น ผู้ประกอบก�รควรว�งแผนก�รขอรับคว�มคุ้มครองทรัพย์สิน • First-to-use – ให้สิทธิเจ้�ของ
ท�งปัญญ� ดังนี้ ทรัพย์สินท�งปัญญ�ที่มีก�รใช้
• พิจ�รณ�ถึงส่วนต่�ง ๆ ในสินค้� บริก�ร หรือนวัตกรรมใน ประโยชน์เชิงพ�ณิชย์ก่อน มีสิทธิ
คว�มครอบครองว่�ส�ม�รถขอรับคว�มคุ้มครองเป็นทรัพย์สิน ในทรัพย์สินท�งปัญญ�นั้น ประเทศ
ท�งปัญญ�ประเภทใดบ้�ง เพื่อกำ�หนดแนวท�งก�รขอรับ ที่ใช้หลักก�รนี้ เช่น แคน�ด�
คว�มคุ้มครอง สหรัฐอเมริก� ออสเตรเลีย เป็นต้น
• สืบค้นข้อมูลจ�กฐ�นข้อมูลทรัพย์สินท�งปัญญ�ในประเทศ
จีนก่อนที่จะดำ�เนินก�รจดทะเบียน เพื่อป้องกันก�รละเมิด
ทรัพย์สินท�งปัญญ�ของบุคคลอื่น
• ขอรับคว�มคุ้มครองทรัพย์สินท�งปัญญ�ต�มที่มีก�รใช้
ประโยชน์ในเชิงพ�ณิชย์จริง และควรดำ�เนินก�รก่อนเริ่ม
จำ�หน่�ยสินค้� เผยแพร่ หรือโฆษณ�แก่ผู้บริโภคในประเทศจีน
• เมื่อยื่นคำ�ขอจดทะเบียนเสร็จแล้ว ควรหมั่นตรวจสอบ (Monitoring) สถ�นะคำ�ขอของทรัพย์สินท�งปัญญ�อย่�งสม่ำ�เสมอ
เช่น ได้ดำ�เนินก�รจดทะเบียนครบถ้วนแล้วหรือไม่ มีคำ�สั่งให้แก้ไขหรือชี้แจงเพิ่มเติมหรือไม่ หรือทรัพย์สินท�งปัญญ�ของ
ท่�นถูกคู่แข่งหรือบุคคลอื่นนำ�ไปจดทะเบียนไว้หรือไม่ เพื่อที่จะได้ส�ม�รถว�งแผนระงับข้อพิพ�ทและก�รละเมิดได้ทันท่วงที
• ห�กยื่นคำ�ขอรับคว�มคุ้มครองทรัพย์สินท�งปัญญ�หล�ยประเภท เช่น เครื่องหม�ยก�รค้� สิทธิบัตร เป็นต้น และ/หรือ
จดทะเบียนทรัพย์สินท�งปัญญ�ในหล�ยประเทศ ควรจัดทำ�ร�ยง�นสถ�นะทรัพย์สินท�งปัญญ� (IP portfolio) เพื่ออำ�นวย
คว�มสะดวกในก�รบริห�รจัดก�รสิทธิในทรัพย์สินท�งปัญญ�ในคว�มครอบครอง ซึ่งรวบรวมกระบวนก�รที่ต้องบริห�รจัดก�ร
เพื่อให้คงสถ�นะท�งทะเบียนเอ�ไว้อย่�งต่อเนื่อง เช่น ก�รต่ออ�ยุคว�มคุ้มครอง ก�รประก�ศโฆษณ� ก�รเพิ่มจำ�พวกร�ยก�ร
สินค้�หรือบริก�ร ก�รคัดค้�น เป็นต้น

6